Terug naar begrippenlijst
Usability
Usability (of gebruiksvriendelijkheid) gaat over hoe makkelijk, duidelijk en prettig iets werkt voor de gebruiker. Denk aan een website, app of tool waar je zonder frustratie je weg in vindt. Usability is een van de belangrijkste onderdelen van een goede gebruikerservaring (UX). Want laten we eerlijk zijn: als iets niet lekker werkt, haken we snel af.
Inhoudsopgave
Gebruiksvriendelijk… voor wie eigenlijk?
Bij usability draait alles om de gebruiker. Niet om wat jij logisch vindt, maar om wat jouw bezoeker snapt, verwacht en nodig heeft. Een site kan er nog zo strak uitzien, als iemand drie keer moet klikken om een simpele taak uit te voeren, dan is de usability niet in orde.
Goede usability betekent dus: de juiste dingen op de juiste plek, duidelijk taalgebruik, en een soepele flow die vanzelfsprekend aanvoelt. Niet omdat jij het zo bedacht hebt, maar omdat je je hebt verplaatst in je gebruiker.
Wat maakt iets wel of juist níét bruikbaar?
Een interface met goede usability is intuïtief: je snapt meteen wat je moet doen, zonder uitleg of handleiding. Knoppen zitten waar je ze verwacht, formulieren vragen precies genoeg informatie, en feedback is helder (“Bedankt, je formulier is verzonden”).
Andersom merk je slechte usability vaak aan kleine frustraties:
- Je zoekt naar een knop en vindt ‘m niet
- Je weet niet zeker of je op ‘Verzenden’ hebt geklikt
- Je moet vijf verplichte velden invullen voor een simpel verzoek
- Of je raakt helemaal verloren in een navigatiemenu
Het zijn details, maar ze bepalen of mensen doorgaan of afhaken.
Wat levert goede usability op?
Een gebruiksvriendelijke website of app zorgt voor minder frustratie, minder fouten en meer tevreden bezoekers. Mensen vinden sneller wat ze zoeken, blijven langer hangen en converteren uiteindelijk vaker. Maar het gaat verder dan dat.
Goede usability betekent dat gebruikers minder vaak contact hoeven op te nemen met je supportteam, omdat ze het gewoon zelf snappen. Je conversiepercentages stijgen, simpelweg omdat de route naar het doel logisch en soepel verloopt. Gebruikers komen vaker terug, omdat ze een prettige ervaring hadden en Google beloont dat gedrag ook nog eens, wat je vindbaarheid ten goede komt.
Het heeft bovendien impact op je merkbeleving. Een site die prettig werkt voelt betrouwbaar, professioneel en klantgericht. Je straalt uit: “Wij hebben erover nagedacht.” En dát onthouden mensen. Usability is dus niet alleen fijn voor de gebruiker, maar betaalt zich ook dubbel en dwars terug voor jou.
Hoe test je of jouw site usable is?
Je kunt usability meten, testen én verbeteren – en dat hoeft niet ingewikkeld te zijn. Laat gewoon eens een paar échte gebruikers je site doorlopen, zonder uitleg. Vraag ze hardop te denken en kijk waar ze vastlopen. Dat zegt vaak meer dan duizend analytics-rapporten. Daarnaast kun je gebruik maken van tools zoals Hotjar (voor sessie-opnames en heatmaps), Google Analytics (voor klikgedrag) of eenvoudige A/B-tests. Let op dingen als:
- Doelgerichtheid: Bereiken mensen snel hun doel?
- Efficiëntie: Kost het weinig stappen of tijd?
- Fouten: Maken mensen snel fouten, en kunnen ze die herstellen?
- Tevredenheid: Voelt het prettig om te gebruiken?
De uitkomsten geven je concrete handvatten om de gebruikservaring te verbeteren.
Veelgestelde vragen
Niet helemaal. Usability is een onderdeel van UX. UX gaat over de volledige gebruikerservaring, usability specifiek over hoe makkelijk iets werkt.
Ja. Met usability-tests, analytics, heatmaps of feedbacktools kun je goed zien waar gebruikers vastlopen of afhaken.
Verwijder ruis: maak knoppen duidelijk, houd formulieren kort en check of je navigatie logisch is.
Zeker. Google kijkt naar gebruikerssignalen zoals tijd op de pagina, bounce rate en mobielvriendelijkheid. Al deze factoren worden beïnvloed door usability.
Anouk Wijnen Quality engineer
Gerelateerde begrippen
- 404-pagina
- A/B testing tools
- Above the Fold
- Ad exchange
- Adaptive design
- Adobe XD
- Afbeeldingsresolutie
- AI-gegenereerde websites
- AJAX
- Anchor tekst
- Animatie
- Aspect ratio
- Atomic Design
- Below the Fold
- Bitbucket
- Bounce rate
- Brandbook
- Breadcrumbs
- Business-to-Business (B2B)
- Business-to-Consumer (B2C)
- Call-to-action (CTA)
- Canva
- CAPTCHA
- Card layout
