Terug naar begrippenlijst
Iconografie
Iconografie is het geheel van iconen binnen een visueel ontwerp (inclusief stijl, functie en betekenis). Het gaat niet alleen om de losse symbolen zelf, maar ook om hoe ze samen een consistente beeldtaal vormen. Denk aan het prullenbakje voor ‘verwijderen’, een loepje voor ‘zoeken’ of een hartje voor ‘favoriet’. Iconografie maakt interfaces herkenbaar en intuïtief. Gebruikers hoeven minder te lezen of nadenken, omdat de visuele taal direct iets duidelijk maakt. Een goed gekozen icoon versnelt interactie, verlaagt de cognitieve belasting en maakt de ervaring prettiger.
Inhoudsopgave
Niet zomaar wat symbooltjes
Een sterk iconensysteem is meer dan een rijtje symbolen. Goede iconografie is afgestemd op de huisstijl, doelgroep en het gebruiksmoment. Belangrijke kenmerken van consistente iconografie:
- Eenduidige stijl: Alle iconen hebben een herkenbare vormtaal (bijvoorbeeld lijn of vlak, afgerond of hoekig).
- Beperkt kleurenpalet: Iconen sluiten visueel aan op het ontwerp, zonder af te leiden.
- Vaste betekenis: Elk icoon staat voor één functie en die functie wordt niet met meerdere iconen aangeduid.
- Schaalbaarheid: Iconen blijven leesbaar op verschillende formaten en apparaten.
- Toegankelijkheid: Iconen zijn duidelijk genoeg om te begrijpen, ook zonder begeleidende tekst (maar die kan wel helpen).
In design systems is iconografie vaak een vast onderdeel, zodat alle teams dezelfde beeldtaal gebruiken in digitale producten, online marketing en communicatie.
Als beeld en functie samenvallen
Iconen werken het best als ze op de juiste manier worden toegepast. Iconen zijn vooral effectief als ze:
- Universeel herkenbaar zijn (zoals het hamburgermenu of het vergrootglas)
- Visueel in balans zijn met de rest van het ontwerp
- Niet op zichzelf staan, maar logisch zijn binnen de interface
- Intuïtief te begrijpen zijn, ook voor nieuwe gebruikers
Sommige iconen hebben een vaste betekenis, andere zijn contextafhankelijk. Testen en documenteren is dus essentieel om misverstanden te voorkomen.
Meer gebruiksgemak met minder tekst
Goede iconografie draagt bij aan een consistente en toegankelijke gebruikerservaring. Zeker in mobiele interfaces, waar ruimte beperkt is, kunnen iconen veel functionele informatie overbrengen zonder dat het ontwerp te vol raakt.
Teveel of slecht gekozen iconen kunnen juist verwarrend zijn. Daarom is het belangrijk om per use case te bepalen of een icoon echt helpt en of het voor de gebruiker logisch voelt.
Veelgestelde vragen
Niet helemaal. Iconografie gaat over het volledige systeem en de toepassing van iconen, niet alleen over het gebruik van losse symbolen.
Niet altijd. Als een icoon universeel is (zoals een prullenbak of loep), is tekst vaak overbodig. Bij minder bekende symbolen is begeleidende tekst wel aan te raden.
Beide zijn belangrijk. Een consistente stijl zorgt voor rust, maar herkenbaarheid is cruciaal voor een goede gebruikerservaring.
Iconografie is vaak een vast onderdeel van een design system. Het zorgt voor visuele samenhang tussen verschillende componenten en platforms.
Krijn Elders Senior digital designer
Gerelateerde begrippen
- Afbeeldingsresolutie
- Banner blindness
- Bedrijfskleuren
- CMYK
- Dynamische contentoptimalisatie
- EPS
- Hamburger menu
- Hero image
- Huisstijl
- KISS
- Kleurenschema
- Letter spacing
- Mobile first
- Motion design
- Proefdruk
- Responsive design
- Responsive logo
- Sitemap
- Steunkleur
- Sticky navigation
- Template
- User Interface
- User Interface Experience
- Witruimte
